Skoki rozwojowe u dziecka i niemowlaka: w 1. roku życia i w kolejnych latach

1. rok życia to okres, w którym dziecko rozwija się w bardzo szybkim tempie. Zdarza się, że maluch z dnia na dzień nabywa nowych umiejętności, które całkowicie rewolucjonizują jego dotychczasowe życie. Takie zjawisko nazywa się skokiem rozwojowym. W ciągu 12. miesięcy obserwuje się aż 7 przełomowych momentów. W kolejnych latach zmiany zachodzą w dłuższych odstępach czasu. Sprawdźmy, jakie skoki rozwojowe wyróżnia się u dziecka i niemowlaka.

Zanim w rozwoju malca dokona się przełom, możemy zaobserwować zmiany w jego zachowaniu. Każdy organizm radzi sobie inaczej. Jedne dzieci więcej śpią, drugie z kolei są bardziej rozdrażnione. W tym okresie bardzo ważna jest obecność rodziców, szczególnie mamy. Dzięki temu niemowlę czuje się bezpieczniej.

Skoki rozwojowe to czas, w którym maluchy przeżywają sprzeczne emocje. Nie rozumieją, co się z nimi dzieje, są zagubione. Odkrywają nowe możliwości i boją się tego, co nieznane. W tym burzliwym czasie opiekunowie muszą wykazać się cierpliwością oraz empatią. Zrozumienie istoty problemu pomoże przejść przez trudne chwile.

Jak przygotować się do skoków rozwojowych u niemowląt, by wyjść z nich zwycięsko?

Często zdarza się, że małe dzieci nie opuszczają mamy na krok. Ciągle chcą się przytulać. Uspokajają się tylko wtedy, gdy są przystawione do piersi lub znajdują się w objęciach. Kiedy rodzic na chwilę odejdzie, wybuchają głośnym płaczem. Trudno je uciszyć. Taki stan może utrzymywać się nawet kilka tygodni. Czasem wszystko mija po kilku dniach. Nie ma żadnej reguły, dlatego warto się odpowiednio przygotować na kryzys niemowlaka.

W tym trudnym okresie kluczową rolę odgrywa partner i pozostali domownicy. Warto odciążyć gospodynię, wykonując za nią domowe obowiązki. Opieka nad dzieckiem to ciężka oraz wyczerpująca praca. Przedłużająca się huśtawka emocjonalna niemowlaka prowadzi do przemęczenia, frustracji, a nawet depresji. Malec wyczuwa zły nastrój, a to z kolei wzmacnia jego lęk. W miarę możliwości należy pomóc mamie i zadbać o jej wypoczynek.

W niektórych sytuacjach pomocny okazuje się smoczek lub chusta. Dobrze, by znajdował się w pobliżu. Warto też spróbować innych metod, np. pokołysać dziecko w wózku, włączyć spokojną muzykę czy wyjść na spacer. Warto uzbroić się w cierpliwość i znaleźć właściwy sposób.

Skoki rozwojowe w 1. roku życia

W 1. roku życia niemowlak przechodzi aż przez 7 burzliwych okresów. W tym czasie rozwija swoje zdolności poznawcze oraz ruchowe. Sprawdźmy, kiedy można się ich spodziewać i jakie umiejętności nabywa dziecko. Podane niżej terminy są orientacyjne.

1. skok rozwojowy: 5 tydzień

To ważny moment w życiu całej rodziny. Maluszek ukończył 1. miesiąc życia. Od teraz noworodek, który przez większość czasu tylko spał staje się coraz bardziej aktywnym niemowlakiem. Wzrok dziecka staje się bardziej wrażliwy na światło. Warto na jakiś czas zastąpić intensywną żarówkę nieco słabszą. Delikatny strumień mniej razi oczy malca. Od teraz pociecha zaczyna się skupiać na twarzach oraz przedmiotach znajdujących się bardzo blisko niego. Pojawiają się pierwsze łzy, a także świadomy uśmiech. Głośne dźwięki przeszkadzają dziecku.

2. skok rozwojowy: 7 tydzień

Dziecko uczy się codziennych rytuałów, dlatego tak ważna jest kolejność oraz powtarzalność kolejnych czynności. Dzięki temu niemowlak zaczyna powoli rozumieć rzeczywistość. Jest świadom tego, co zaraz nastąpi, np. po kąpieli będzie posiłek, a później spanie. W tym okresie dzieci zaczynają bawić się rączkami, trzymać drobne przedmioty oraz podnosić główkę, gdy leżą na brzuszku. Obserwują również mimikę twarzy.

3. skok rozwojowy: 11 tydzień

Niemowlak świadomie chwyta zabawki. Zaczyna piszczeć i głużyć. Poznaje świat poprzez smak. Wszystko trafia do buzi. Często wkładają palce stóp do ust. Rozróżniają natężenie światła, a także barwę głosu.

4. skok rozwojowy: 14 tydzień

U niektórych dzieci przełom zachodzi dopiero w 19. tygodniu. Jest to okres, w którym maluch upuszcza zabawki, sprawdza, jakie dźwięki wydają poszczególne przedmioty, próbuje pełzać, rzadziej raczkować. Niemowlak ćwiczy komunikację z domownikowi. Oznajmia, kiedy jest najedzony, odpychając butelkę i łączy sylaby. W ten sposób ćwiczy. Nie jest to jeszcze mowa. Zdarza się, że malec reaguje na swoje imię, a także rozpoznaje swoje odbicie w lustrze.

5. skok rozwojowy: 22 tydzień

Dziecko staje się bardziej nieufne wobec otoczenia. Decyduje, do kogo się uśmiechnie i z kim zostanie. Wyjście opiekuna z pokoju odczytuje jako opuszczenie. Nie rozumie tego, że rodzic za chwilę wróci, dlatego często wybucha płaczem. Lęk przed samotnością to jedyny negatywny aspekt tego okresu.

Maluch rozwija swoje umiejętności manualne. Ściąga skarpetki, wkłada zabawki do pudełka, a następnie je wyciąga. Niemowlak chętniej skupia swoją uwagę na obrazkach znajdujących się w książce. Wolniej się nudzi podczas czytania bajek. Powoli zaczyna samodzielnie siadać.

6. skok rozwojowy: 33 tydzień

Psychologowie podkreślają, że od tego momentu rozwija się inteligencja, dlatego warto zadbać o wszechstronny rozwój i poświęcić dziecku sporo uwagi. Maluchy rozróżniają przedmioty i potrafią wskazać, do czego służą. Dzielą świat na kategorie. Coraz częściej przejmują inicjatywę, przewodniczą w zabawie, a także manifestują swoje nastroje.

7. skok rozwojowy: 41 tydzień

Niemowlak rozumie ciąg przyczynowo-skutkowy. Doskonale wie, że brudne naczynia należy włożyć do zmywarki, a pranie do kosza. Malec chętnie naśladuje członków rodziny oraz zwierzęta. Powtarza czynności oraz wydaje odgłosy. Dziecko powoli stawia pierwsze kroki i rozumie znaczenie słowa nie. Potrafi je użyć we właściwym kontekście.

Skoki rozwojowe w 2. roku życia

Skoki rozwojowe w drugim roku życia podobnie jak we wcześniejszym etapie wymagają wiele cierpliwości od rodziców. Maluch nadal intensywnie się rozwija, poznaje otaczający go świat i uczy się nowych rzeczy. Przed wystąpieniem kolejnych przemian można zaobserwować spadek nastroju, problemy ze snem, niechęć do jedzenia czy nieustanne zwracanie na siebie uwagi. Zdarza się, że niektóre rewolucje są niezauważalne.

Skok rozwojowy po 1. roku życia

Większość dzieci samodzielnie stawia kroki, segreguje zabawki i wykonuje proste polecenia. Stara się komunikować za pomocą krótkich wyrazów. Wbrew pozorom bardzo dużo rozumie.

Skok rozwojowy: 15. miesiąc

Malec sprawnie chodzi, z pomocą dorosłych pokonuje schody. Żegna się, machając dłonią, a także powoli nazywa domowników.

Skok rozwojowy: 18. miesiąc

Dziecko zaczyna biegać i wspinać się na kanapę, szafę czy krzesło. Bez trudu przenosi przedmioty w różne miejsca oraz pomaga rodzicom. Powoli komunikuje swoje potrzeby fizjologiczne. Szybko zapamiętuje wyrazy dźwiękonaśladowcze. Ich wymawianie sprawia mu ogromną frajdę. Uwielbia zabawy tego typu. Powoli powtarza krótkie wyrazy.

Skok rozwojowy: 24 miesiąc

Ten okres może trwać między od 18. miesiąca. Maluch przechodzi bunt dwulatka. Chce sam o wszystkim decydować. Manifestuje swoją niezależność. Warto go wspierać w byciu samodzielnym. Ważne, by zachować zdrowy granice i wyznaczać granice.

Dwuletnie dziecko fascynuje się własnym ciałem. Często dotyka różnych części ciała, a nawet dostrzega różnice płci. Doskonale rozumie relacje między poszczególnymi członkami rodziny. Niestety nie potrafi się jeszcze bawić z rówieśnikami. To powoduje często konflikty na placu zabaw i w domu.

Maluch niechętnie dzieli się zabawkami. Najlepiej bawi się sam lub z dorosłymi, którzy wykonują jego polecenia. Popychanie, wyrywanie przedmiotów z rąk, a nawet bicie nie oznacza w tym przypadku złych intencji. W ten sposób pociecha walczy o swoje. W takiej sytuacji ważna jest reakcja opiekunów, którzy powinni ze spokojem tłumaczyć, że trzeba się dzielić z innymi.

Skoki rozwojowe w 3. roku życia

3. urodziny to moment, w którym pociecha doskonali nabyte wcześniej umiejętności. Intensywnie rośnie i zdobywa wiedzę. Przez cały czas uczy się nowych rzeczy. Jest bardzo ciekawa świata. Lepiej radzi sobie z chwytem, dzięki czemu zaczyna poprawnie trzymać kredki oraz długopis. Rysowanie oraz kolorowania sprawia maluchowi coraz większą przyjemność. Prace plastyczne wykonuje z coraz większą starannością.

Trzylatek ubiera się samodzielnie. Trzeba mu jeszcze pomóc przy wiązaniu sznurówek, zapinaniu zamka czy guzików. Maluch kontroluje potrzeby fizjologiczne i świadomie korzysta z toalety. Dziecko nabywa nowych kompetencji społecznych, a także sprawniej się komunikuje.

W życiu dziecka ważny jest również ruch. Uwielbia biegać oraz skakać. Skok przez przeszkodę sprawia mu wielką radość. Wiele czynności wykonuje w biegu. Jest bardzo aktywne. Nadal ważni są dla niego rodzice. Chętnie spędzają z nimi czas. W trudnych momentach wymagają ogromnego wsparcia i cierpliwości. Gdy czują się bezpieczne, łatwiej znoszą zmiany.

Skoki rozwojowe — o czym warto pamiętać?

Każde dziecko inaczej przechodzi skok rozwojowy. Wynika to przyczyn genetycznych i środowiskowych. Ważną kwestią jest też charakter malucha. Nie należy porównywać pociechy do innych rówieśników. Intensywny etap rozwoju może pojawić się nieco wcześniej lub trochę później. Warto jednak być czujnym. Jeżeli zaobserwujemy brak postępów przez dłuższy czas, trzeba skontaktować się z lekarzem. Pediatra oceni, czy dziecko odpowiednio się rozwija, a w razie potrzeby skieruje malca do specjalisty. W niektórych przypadkach rehabilitacja w zupełności wystarcza.

Podsumowanie: Skoki rozwojowe u dziecka i niemowlaka: w 1. roku życia i w kolejnych latach

Skoki rozwojowe przybliżają dziecko do 100% samodzielności. Niestety zdobywanie nowych umiejętności często wiąże się z licznymi trudnościami. Maluch staje się płaczliwy, boi się zostać sam, odmawia jedzenia. Brak kontroli nad tym, co się z nim dzieje powoduje lęk. Targają nim skrajne emocje, z którymi nie potrafi sobie poradzić. W tym okresie kluczową rolę odgrywa zachowanie rodziców. Dorośli powinni otoczyć dziecko miłością i zrozumieniem. Gdy młody człowiek poczuje się bezpiecznie, złe samopoczucie szybciej minie.

W 1. roku życia pociecha przechodzi 7 burzliwych okresów. To najbardziej intensywny czas. Niemowlak nabywa wielu umiejętności. Poznaje siebie i odkrywa otaczający go świat. W ciągu 12 miesięcy uczy się raczkować, stawiać pierwsze kroki, chwytać oraz gaworzyć. Zwiększają się jego zdolności poznawcze oraz rozwijają zmysły. Zaczyna rozumieć to, co się dzieje wokół niego, a także wyciąga wnioski.

W kolejnych miesiącach maluch uczy się samodzielnie chodzić. Biega, wspina się i skacze. Rozwija się jego aparat mowy. Coraz lepiej komunikuje się ze światem, sam się ubiera, je oraz kontroluje potrzeby fizjologiczne. Pociecha przez cały doskonali swoje umiejętności i nabywa nowych kompetencji. Staje się prawdziwym powodem do dumy. Sprawia ogromną radość swoim bliskim.

About the author

klups2-fulladmin